Τη Δευτέρα 29 Νοεμβρίου, οι Φίλοι επισκεφθήκαμε και ξεναγηθήκαμε από την μελίρρυτη κ. Άρτεμη Σκουμπουρδή στους τρείς γνωστούς Ι. Ναούς της ιστορικής περιοχής του κέντρου της Αθήνας στου Ψυρρή. Η πρώτη επίσκεψη έγινε στον Ι. Ναό του Χριστού, που αναγέρθηκε κατά τη δεκαετία του 1680 από τη γνωστή τότε οικογένεια Κοπίδη. Ο Ναός περνώντας τα χρόνια ονομάσθηκε του Χριστοκοπίδη, από το όνομα της οικογένειας. Ο Ναός, μετά την επέκτασή του γύρω στο 1880, ευτύχησε να αγιογραφηθεί, όχι καθ’ ολοκληρία, από το σπουδαίο ζωγράφο της Σχολής του Μονάχου, Γεώργιο Οικονόμου. Ήταν πολυτελής για την εποχή του και διέθετε περίτεχνο άμβωνα από πεντελικό ολόλευκο μάρμαρο. Η επέκτασή του έγινε μετά την ανέγερση του Ι. Ναού Αγίου Δημητρίου του Νέου, που βρίσκεται στην ίδια περιοχή, για να καλυφθούν οι ανάγκες λατρείας των κατοίκων της. Η επωνυμία «Νέος» του δόθηκε, διότι ο Άγιος Δημήτριος παρουσιάζεται σε ορθεία στάση και όχι έφιππος, ως είθισται.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τον Ι. Ναό του Αγίου Ιωάννου της Κολώνας, ο οποίος αναγέρθηκε γύρω στο 500 επάνω στον αρχαίο Ναό τον αφιερωμένο στον θεό Ασκληπιό και τον Τόξαρη, σοφό από τη Σκυθία. Ο Τόξαρις θεωρήθηκε από τους Αθηναίους ικανός να θεραπεύει ασθένειες και γενικώς δεινά, οπότε άρχισαν να τον παρακαλούν επικολλώντας τα αιτήματά τους επάνω στις κολώνες του ναού. Το ίδιο επαναλήφθηκε με τον Άγιο Ιωάννη της Κολώνας, εφ’ όσον είχε διατηρηθεί και συμπεριληφθεί σ’ αυτόν η κολώνα του αρχαίου ναού. Ο Άγιος Γιάννης της Κολώνας (οδός Ευριπίδου) διατηρήθηκε επί τόσους αιώνες και έφθασε μέχρι τις μέρες μας μετά από διάφορες συντηρήσεις χωρίς ιδιαίτερες επεμβάσεις, για να συνεχίσει να ικανοποιεί τα αιτήματα των πιστών.
Η τελευταία επίσκεψη ήταν στον Ι. Ναό των Αγίων Αναργύρων, ο οποίος ήταν αξιόλογος Ναός βυζαντινός, στον οποίο είχαν ταφεί και πολλοί αγωνιστές του 1821. Διέθετε ιδιαίτερο τρούλο (διώροφο), αγιογραφίες βυζαντινές, άμβωνα μικρότερο από του Χριστού, αλλά εξαιρετικής τέχνης από ολόλευκο μάρμαρο επίσης κ.λπ. Η ιστορική του αξία ήταν το κυριώτερο χαρακτηριστικό του, δεν αξιολογήθηκε όμως αρκούντως αυτό, οπότε προς το τέλος του 19ου αιώνα θεωρήθηκε ότι πρέπει να επεκταθεί για την ικανοποίηση των αναγκών των κατοίκων της περιοχής και κατ’ αυτόν τον τρόπο αλλοιώθηκε γενικώς στο σύνολό του. Ούτε ο τρούλος του δεν παρέμεινε ο ίδιος. Σ’ αυτό τον Ναό εθήτευσε και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, του οποίου το κελλί βρίσκεται στο πίσω μέρος του Ναού και ήταν δυνατόν να το επισκεφθούμε.
Ευχαριστούμε θερμά την κ. Σκουμπουρδή που μας έκανε κοινωνούς των ανεξάντλητων γνώσεών της επάνω στην Αθήνα μας.
Ρωξάνη Τσιμπιροπούλου