13/11/2024

Ξενάγηση στην περιοδική έκθεση «Βρυσάκι: Η αναβίωση μιας γειτονιάς μέσα από τα αρχεία της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα», Γεννάδειος Βιβλιοθήκη

Οι φίλοι του Μουσείου Μπενάκη επισκεφθήκαμε πριν λίγες μέρες την περιοδική έκθεση:”Βρυσάκι: Η αναβίωση μιας γειτονιάς μέσα από τα αρχεία της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα”.

Μία έκθεση στην Αμερικανική Σχολή που αναβιώνει την ιστορία της αθηναϊκής αυτής γειτονιάς που θυσιάστηκε για να έρθει στο φως το λίκνο της ελληνικής δημοκρατίας. Μέσα σε έξι θεματικές ενότητες η έκθεση σχεδιασμένη σκηνογραφικά, γυρίζει το χρόνο πίσω και αφηγείται μέσα από εκθέματα, φωτογραφίες, κείμενα και οπτικοακουστικά μέσα, την ιστορία της συνοικίας που χάθηκε για πάντα. Το Βρυσάκι, αναπτυγμένο εκεί όπου σήμερα δεσπόζει ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Αγοράς, απαλλοτριώθηκε για την πραγματοποίηση ανασκαφών, με κύριο στόχο την αποκάλυψη της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών. Ο στόχος είναι να βιώσει ο επισκέπτης ποια ήταν η αίσθηση της γειτονιάς, της συνοικίας, καθώς και η εξέλιξη των ανασκαφών της Αρχαίας Αγοράς. Παρουσιάζεται η μορφή και η αρχιτεκτονική των κτηρίων της, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γέφυρες, οι εκκλησίες, σκηνές της καθημερινής ζωής, οι εγκαταστάσεις των προσφύγων και οι αρχαιολογικές ανασκαφές. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται αρχιτεκτονικά στοιχεία των σπιτιών που κατεδαφίστηκαν, αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές, αντικείμενα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων, κάποια εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκαν και για την αποθήκευση των αρχαιοτήτων, όπως κουτιά παπουτσιών, τσιγάρων, ντενεκέδες. Στο διάστημα μεταξύ 1931 και 1939 το κέντρο της Αθήνας μεταμορφώθηκε, καθώς η συνοικία που βρισκόταν στους πρόποδες της Ακρόπολης, το Βρυσάκι, απαλλοτριώθηκε και κατεδαφίστηκε. Μια ολόκληρη γειτονιά, χάθηκε για πάντα, σαν την Ατλαντίδα, κάτω από τη σκαπάνη των αρχαιολογικών ανασκαφών.
Και φυσικά κόστισε τον εκτοπισμό περίπου 5.000 ανθρώπων. Στις αρχές του 20ου αιώνα οι απαλλοτριώσεις ήταν το αναγκαίο κακό για να έρθει στο φως η πολιτιστική ταυτότητα της Ελλάδας . Να αναβιώσει ο ελληνικός πολιτισμός και να καθαρίσουν τα κατάλοιπα της Οθωμανικής εποχής. Το ανασκαφικό έργο της Αρχαίας Αγοράς ήταν πρωτοπορία στην εποχή του. Από το Βρυσάκι της Παλιάς Αθήνας διασώζεται σήμερα ένα μικρό τμήμα του ανατολικά της Στοάς του Αττάλου, είναι τα δεκαοκτώ κτήρια που συνθέτουν το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού.
Η ξενάγηση πραγματοποιήθηκε από την εξαιρετική κα Sylvie Dumont, επιμελήτρια της έκθεσης και την οποία θερμά ευχαριστούμε .

Κείμενο & φωτογραφίες Φάνης Ματσούκας