Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα και Ναός της Μεταμορφώσεως στα Βίλια.
Την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου οι φίλοι του Μουσείου Μπενάκη ξεναγηθήκαμε από τον εξαίρετο Βυζαντινολόγο Σταύρο Αρβανιτοπουλο στην Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα και στον Ναό της Μεταμορφώσεως στα Βίλια Αττικής.
Στους πρόποδες του Κιθαιρώνα και 3 χιλιόμετρα ανατολικά του οικισμού Οινόης Μεγαρίδος, βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα μοναστηριακά συγκροτήματα της χώρας, η Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου. Ο Όσιος Μελέτιος που καταγόταν από την Καππαδοκία, στα τέλη του 11ου αιώνα έφθασε στην περιοχή όπου υπήρχε η Μονή του Συμβόλου και εγκαθίδρυσε τη δική του μοναχική κοινότητα, ακολουθώντας τις αυστηρές αρχές του ασκητισμού των πρώτων χριστιανικών χρόνων, ενώ υπήρξε και αναμορφωτής του μοναστικού βιού. Το μοναστήρι είναι ένα σύμπλεγμα βυζαντινών και νεότερων κτηρίων που δένουν αρμονικά. Το καθολικό χρονολογείται στον 12ο αιώνα και είναι ένας μικρός ναός σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο ο οποίος στηρίζεται επάνω σε τέσσερις κίονες. Στη νότια πλευρά βρίσκεται προσαρτημένο παρεκκλήσιο, ενώ εντός του ναού υπάρχει κρύπτη όπου βρίσκεται ο τάφος του Οσίου Μελετίου. Από την αρχική αγιογράφηση σώζονται μόνο ελάχιστα δείγματα. Οι υπάρχουσες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και στον νάρθηκα χρονολογούνται στον 17ο αιώνα. Ο Όσιος Μελετίος ήταν για τους κατοίκους της περιοχής προστάτης, θαυματουργός και τύχαινε ευρύτερης αναγνώρισης. Εκτός από το κυρίως μοναστήρι, ίδρυσε και 24 εκκλησιαστικά μετόχια (παραλαύρια), όπου τα περισσότερα από αυτά είναι ερειπωμένα.
ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜOΡΦΩΣΗΣ του ΣΩΤΗΡΟΣ.
Στα Βίλια (παλαιότερα Ειδυλλία), ορεινό χωριό της Αττικής χτισμένο στις πλαγιές του Κιθαιρώνα, βρίσκουμε έναν εντυπωσιακό μοναδικό ναό. Η ανέγερσή του ξεκινά το 1893 και ολοκληρώνεται το 1897. Σχεδιάστηκε από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ και είναι δείγμα νεορωμανικού ρυθμού. Τα χρήματα μαζεύτηκαν από έρανο σε όλη την Αττική και από Βιλιώτες της Αμερικής. Οι πέτρες είναι από εξόρυξη στη γύρω περιοχή, άριστα πελεκημένες και τα εφυαλωμένα κεραμίδια από τη Θεσσαλία. Ο ναός είναι ένα κόσμημα της περιοχής.
Όπως πάντα η εκδρομή τελειώνει με ένα ωραίο γεύμα σε ταβέρνα στα Βίλια.
Σοφία Ματσούκα
Φωτογραφίες Φάνης Ματσούκας