Τη Τρίτη 22 Μαΐου επισκεφθήκαμε το πολύ ενδιαφέρον Μουσείο του ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο» όπου μας ξενάγησε ο κύριος Παντελάκης.
Το Δρομοκαΐτειο ιδρύθηκε το 1887 με χρήματα που είχε αφήσει στη διαθήκη του ο Χιώτης έμπορος Ζώρζης Δρομοκαΐτης το 1880 μετά το θάνατο της γυναίκας του Ταρσής. Το Νοσοκομείο ενισχύθηκε στα επόμενα χρόνια και από άλλους ευεργέτες, όπως ο Ανδρέας Συγγρός, η Έλενα Βενιζέλου, ο Κωνσταντίνος Σεβαστόπουλος και άλλους από τους οποίους πήραν ονόματά τα κτίριά του.
Για πολλά χρόνια το Δρομοκαΐτειο ήταν μια από τις ελάχιστες κρατικές υποδομές στην Ελλάδα για τις ψυχιατρικές ασθένειες. Το 1983 εντάχθηκε στο ΕΣΥ.
Στο χώρο του Δρομοκαΐτειου βρίσκεται μουσείο και τυπογραφείο το οποίο ιδρύθηκε το 1995 όπου εκτίθενται έπιπλα εποχής, φωτογραφίες, ιατρικά και φαρμακευτικά αντικείμενα, εγκαταλείμματα ασθενών (συγγράμματα λογοτεχνών, ποιήματα, επιστολές) και έργα ζωγράφων που νοσηλεύτηκαν εκεί. Υπάρχει και εκκλησία των Αγίων Αναργύρων του 1901 με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες και αντικείμενα.
Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το «Παλατάκι» Χαϊδαρίου, όπου μας ξενάγησε η κυρία Δέσποινα Βαρυτιμιάδη, Υπεύθυνη του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Χαϊδαρίου.
Η πιο εμπεριστατωμένη εκδοχή για τον Πύργο Χαϊδαρίου είναι ότι, ο αρχικός ιδιοκτήτης ήταν ο Χαϊντάρ πασάς, από τον οποίο πήρε το όνομά του τόσο το κτήμα όσο και η ευρύτερη περιοχή.
Με φιρμάνι, το οίκημα αγοράστηκε από τον Παναγιώτη Λαζαρή και στη συνέχεια πέρασε στην ιδιοκτησία του τραπεζίτη Νικολάου Νάζου. Το κτήριο αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Κλεάνθη. Η κόρη του Νάζου παντρεύτηκε στην εκκλησία του κτήματος τον Νικόλαο Γύζη, του οποίου ο Νάζος είχε καταλάβει το ταλέντο και βοήθησε να πάει να σπουδάσει στη σχολή του Μοναχου. Κατάλοιπο της παρουσίας του Νικολάου Γύζη αποτελούν οι τοιχογραφίες «Οι τέσσερις εποχές» στον ξενώνα.
Το κτήμα παρέμεινε στην κατοχή της οικογένειας μέχρι το 1895, οπότε και κατασχέθηκε. Με πλειστηριασμό επήλθε στην κατοχή του Νικολάου Θων, επιμελητή των ανακτόρων. Μάλιστα, η μαρμάρινη στήλη του Φαβιέρου που βρισκόταν μπροστά στην είσοδο του Πύργου και τώρα στο Δημαρχείο Χαϊδαρίου, ήταν μία πρωτοβουλία του Θων .
Στις αρχές του 20ού αιώνα το «Παλατάκι» πέρασε στην ιδιοκτησία του εφοπλιστή Αντωνίου Παληού, ο οποίος την ανακαίνισε ριζικά και έζησε εκεί με την οικογένειά του και στη συνέχεια το παραχώρησε στο Δρομοκαΐτειο.
Σήμερα, το Παλατάκι είναι το πνευματικό κέντρο και βιβλιοθήκη του Δήμου Χαϊδαρίου.
Αθηνά Κυρτάτα